Episcopal e Catedralicia Confraría do Bo Xesús

O nome completo desta confraría é “Confraría episcopal e catedralicia do Bo Xesús”, ao que se lle debe engadir o adxectivo “Antigua” ao nome adoptado xa que leva, sen dúbida, o nome da devoción máis antiga propia da Semana Santa. en Lugo que deixou pegada mesmo na toponimia da nosa cidade. Non obstante, as súas orixes deben situarse, como sinala D. José Molejón, na Semana Santa de 1946, cando o Chanceler Secretario do bispado, D. Miguel Novoa Fuentes, reclamou aos homes da cidade a creación dunha Confraría que integrase entre os seus fins darlle un culto especial á imaxe do Bo Xesús que se venera no coro traseiro da Catedral e de cuxo culto público na Semana Santa lucense anterior á exclaustración tivo boa proba o doutor Novoa. Esta idea cristalizaría dun xeito evidente en 1949. Precisamente no mes de febreiro dese ano presentáronse ao Ilmo. D. Novoa Fuentes (bispo auxiliar que despois foi de Santiago de Compostela e daquela Cóengo Maxistral da Catedral de Lugo) os personaxes que se consideran os auténticos fundadores da confraría; Entre eles estaban D. José A. López Rodríguez, D. José María Traveso Bello e D. Inocencio Fraga Losada, que exerceron de Presidente, Secretario e Tesoureiro, que estiveron acompañados por D. Novoa Fuentes como primeiro concelleiro da citada confraría. 

Pódese comprobar o firmes e seguros que foron os primeiros pasos desta confraría dende o principio no feito de que na Semana Santa de 1949 desfilarían polas rúas da cidade de Lugo empregando o lixo da imaxe do San Froilán e unha plataforma. onde colocou a fermosa talla do Bo Xesús no coro traseiro da Catedral de Lugo. Esta fermosa talla débese á man dun dos máis célebres escultores do neoclasicismo español - Francisco Javier Meana - que realizou esta obra para a Catedral de Lugo en 1804. Esta primeira saída traería á memoria de máis dun lucense o historias que escoitaron dos seus maiores cando o Ecce Homo de la Soledad saía na procesión do Buen Jesús ou “los Caladiños” daquel mesmo lugar onde o facía agora, pero coa imaxe do coro da catedral. 

Ese ano, 1949, tivo lugar a primeira Xunta Xeral, concretamente o 11 de marzo, na que se anuncia a primeira directiva oficial da confraría ademais de agradecer especialmente á confraría do Desenclavo. Nesta Xunta Xeral tamén se deron a coñecer os estatutos que se aprobarían ese mesmo ano. Tamén se acordou entón que o hábito que tiñan que levar os irmáns sería de cor roxa, como fora o vello costume dos irmáns de Ecce Homo, con capucha branca (a capucha pequena desta confraría lembra tamén a capucha antiga do “ Nazarenos”), faixa branca, luvas brancas, faixa amarela, zapatos negros e levan nas súas mans velas de cana cunha tulipa de vidro isabelino. O emblema da confraría estará formado por unha coroa de espiños con columna de látego e escaleira, á que se engadirá a espada cruzada de Santiago pola especial vinculación de moitos dos seus primeiros irmáns co Exército e concretamente co corpo. . de cabalería. 

O 5 de abril de 1950 desfilou por primeira vez coa nova carroza encargada para tal fin. Está feita en madeira de castiñeiro e presenta fermosas tallas en todo o seu perímetro. Foi neste ano cando se uniu por primeira vez á procesión do Venres Santo.

Desta confraría xurdiu tamén a idea de fundar outra que levase o nome de “As Sete Palabras”, que acabaría por ser a semente da fundación da confraría do Santo Cristo do Perdón e da Nuestra Señora de la Piedad.

Para este acto “prestaron” a un dos seus responsables máis relevantes, o farmacéutico D. Raimundo Pillado. Esta nova confraría conseguirá xurdir ao ano seguinte, facendo resaltar a imaxe barroca do Cristo Crucificado que se venera no coro das irmás Agostinianas Recoletas de Santo Domingo, nun impresionante Vía Crucis que percorreu as rúas máis céntricas de Lugo.
Un fito importante na historia desta confraría vén marcado pola data do 17 de marzo de 1951, cando a xunta xeral ordinaria deu a coñecer as actividades realizadas durante o ano, entre as que se atopaba a adquisición dunha imaxe para vestir os obradoiros “Santarrufina” de Madrid. Foi un Nazareno que tallou o mestre valenciano D. Francisco Sanz. O hábito do Nazareno estaba tamén bordado en veludo morado con seda natural e bordado en ouro de lei, así como o estandarte e as bandeiras co lema do INRI. Así mesmo, tamén se adquiriron dúas fermosas carrozas con plataformas douradas construídas no taller vivarian de D. José Otero. Tamén se mercaron dúas figuras do mesmo tamaño e proporción que o Bo Xesús. Estes representan un soldado romano e un verdugo en actitude de azoutar e menosprezar un pouco o grupo ao que acompañan.

O 21 de marzo, Mércores Santo de 1951, a confraría do Buen Xesús desfilaba en procesión coas novas carrozas e cos pasos tal e como aínda as podemos ver. Saíu de novo o Venres Santo, 23 de marzo, acompañando os pasos da procesión do Santo Enterro. Así sería a partir de agora, pero en 1952 cambiouse o día de saída da procesión e acordouse a saída o 8 de abril do citado ano, pero xa non era o Mércores Santo, senón o Martes Santo. Este ano tamén se adquiriu un sobre para realzar a imaxe central do Bo Xesús. Esta peza non desmerece ás anteriores, está feita en madeira de castiñeiro e tratada cun fondo de cunca para fixar a folla de ouro. Esta obra tamén foi obra do tallador vivariense D. Otero que percibiu no seu momento por tal obra a cantidade de 5.308 pesetas. É precisamente neste ano de 1953 cando a confraría do “Cristo do Perdón” está acompañada pola confraría do “Ben Jesús” no Vía Crucis penitencial celebrado o mércores porque a confraría do Bo Xesús non puidera desfilar. o día anterior. Engadir que esta circunstancia deulles o alcume popular de “os Molladiños”.

Seguindo ao Padre Molejón na súa obra “As Irmandades da Semana Santa en Lugo”, sabemos que ata 1970 as Xuntas Xerais ordinarias e extraordinarias se celebraban con periodicidade alternativa sempre que fose necesario algún cambio na marcha da confraría. Foi un verdadeiro Vía Crucis o que sufriron estes directivos durante a década dos 80, foron momentos moi difíciles que obrigaron a suspender a súa marcha en 1986 e 1987. A confraría atravesa tempos moi difíciles a pesar de que homes do calibre do coronel de las Encárganse Heras e Juan José Vivancos Puente, pero ao final preparan un cambio no seu interior que será o estímulo necesario para salvar a situación. Así se conseguiu o ano 1988, cando toda a Xunta Directiva, que levaba desde 1970, dimitiu. A partir deste momento reformáronse os estatutos e chegamos aos nosos días gozando dunha vida de fraternidade que transcende o puramente propio da Semana Santa. .

Xa mencionamos a vestimenta propia da confraría, sinalando que a súa representación vexicolóxica complétase con dúas pancartas figurativas que lembran as usadas no século XVI por diversas confrarías da xeografía española. Tamén se renovaron os dous Labaros, empregando bronce como antigamente. Nestes labarios aparecen as aguias de Roma e o SPQR das antigas lexións das que colgan dúas colgaduras co lema do INRI. Os Irmáns maiores levan unha capa branca co emblema da confraría, unha espada cruzada de Santiago cargada cunha coroa de espiñas, unha columna e un flaxelo. A procesión que sae o Martes Santo organízase cos pasos do Bo Xesús e do Nazareno, diante dos cales, abrindo o camiño, está a Cruz da Catedral, e os ciriais, no medio das filas uns penitentes levan cruces de madeira en memoria dos nazarenos da antiga Semana Santa lucense.

Esta procesión sae da Catedral o Martes Santo pola porta principal da Praza de Pío XII e percorre as rúas da Catedral, Praza de Santa María, Praza do Alférez Provisional, Praza Maior, Rúa da Raíña, Praza de Santo Domingo , rúa do Progreso -antes de José Antonio e orixinariamente Carril das Campás- para continuar pola rúa de Juan Montes a la Raíña e, fronte á Casa do Concello, ata a Praza Maior -onde nos últimos tempos se lle entonaba unha canción saeta. - continuar ata a Praza de Pío XII polo citado itinerario. Dende hai uns anos, membros da Brigada Aéreotransportábel acompañan a esta confraría cunha escuadra de gastadores, guións de compañía e unha banda de guerra que lle dan un brillo especial ao evento.

José Manuel Abel Expósito